Đây là một sáng kiến của một nữ giáo viên trường tiểu học tên là Valeria. Cô muốn các học sinh lớp 5 của mình làm bài luận văn với đề tài “Lá thư viết cho em bé chưa ra đời”.

 Thông thường, cô hướng dẫn các em đối thoại trực tiếp với nhau và tìm cách xây dựng dàn bài. Lần này, cô thử cho học sinh tự do diễn đạt điều gì các em muốn để tránh sự gò ép hay chịu ảnh hưởng từ ý kiến của các bạn khác. Kết quả cô thu được cao hơn điều cô mong muốn. Điều cân nhắc trước khi cô áp dụng lối làm văn này là các hoc sinh trong lớp đã qua chương trình học biết “thế nào là một con người”, “nguồn gốc sự sống”, kể cả phần giáo dục giới tính nữa.Các em có lối diễn đạt bằng sự hiểu biết khá chuẩn về tự nhiên và về nguồn gốc sự sống con người. Xin giới thiệu vắn tắt suy nghĩ của các em học sinh này theo hai nhóm sau đây.

Nhóm thứ nhất, nhóm của các em có tâm lý ổn định và được sống trong bầu khí gia đình yên bình. Các em cho biết rằng một em bé chưa được sinh ra, đang nằm trong bụng mẹ mình là người em nhỏ như các em hằng mong muốn, và là người bạn để có thể cùng chơi đùa.

Một em gái viết những dòng này: “Em gái thân mến, chị biết rằng chẳng có con chim bồ nông nào mang em đến đây cả! Chị nghĩ là em sẽ thấy vui như bao nhiêu đứa trẻ khác trong lúc chờ đợi để nhìn thấy bầu trời và mặt đất này”.

Một em trai viết rằng: “Chào em nhỏ, ba và mẹ đã yêu nhau và anh biết chắc là em đang nằm đâu đó trong bụng mẹ. Nhớ đừng làm mẹ đau đớn, nếu không mẹ sẽ giận đấy! Nhớ một điều này nữa: đừng có vội ra đời trước thời hạn thông thường, vì như vậy em sẽ phải nằm trong cái lồng ấp một mình đấy nhé!”.

Có em dù trí tưởng tượng phong phú nhưng cũng rất thực tế khi viết rằng: “Có lẽ sẽ rất tuyệt để gởi một lá thư cho em đang nằm trong bụng mẹ, nhưng thật tiếc là em chưa biết đọc”. Và em đã thay lời em bé chưa sinh ra để cám ơn, rằng: “Em cám ơn vì lá thư đã gởi cho em. Em sẽ chào mọi người vào lúc mà em được sinh ra từ bụng mẹ!”.

Nhóm thứ hai, nhóm của các em có sự nhạy cảm đặc biệt hơn với hoàn cảnh bất lợi đang sống trong gia đình hay với những thảm họa tự nhiên mà các em nhìn thấy. Một số suy nghĩ của các em có thể đã chịu ảnh hưởng khá nhiều từ các chương trình trên tivi và từ những gì các em nghe được qua lời bình phẩm của cha mẹ, hay từ những người lớn sống bên cạnh mình.

Một em gái viết thế này: “Em nhỏ yêu dấu chưa biết tên, nếu mẹ của em hút thuốc lá trong những ngày mẹ chờ đợi em ra đời, em hãy bắt đầu đạp mạnh lên, vì như vậy cả ba và mẹ biết rằng em không thích họ hút thuốc và em đang phản đối chuyện ấy”.

Một em gái khác viết những tâm tình này cho em bé sẽ chào đời: “Em sẽ lớn lên và sẽ đi học, nhưng nhớ là đừng có mà đua đòi làm người lớn sớm nhé! Thật thế, anh trai của chị và các người bạn khác cùng trường cấp II của anh ấy đã đua đòi theo các bạn lớn hơn, và họ đã dùng ma túy. Chị hy vọng là em sẽ hiểu rằng ma túy rất nguy hại cho sức khỏe và có thể làm cho người ta chết đấy!”.

Một em trai viết: “Ôi em nhỏ yêu dấu ạ, khi nào em sinh ra, em sẽ nhìn từ của sổ bệnh viện những tán cây đen đúa vì khói bụi ô nhiễm; em sẽ chẳng nhìn thấy những bông hoa với màu sắc thật của chúng; em sẽ biết là sữa được đựng trong những hộp làm từ thùng giấy bẩn tái chế”.

Tâm tình sau đây của một em gái: “Em nhỏ yêu dấu. Chị hy vọng rằng khi em sinh ra, em sẽ không còn xem trên truyền hình những chương trình làm em sợ hãi. Các chương trình thời sự mà chị vẫn hay xem mỗi buổi tối thường chiếu các cảnh giết chóc hoặc có người chết. Sau đó khi đi ngủ, chị sợ lắm và rất nhiều đêm chị mơ thấy những điều kinh hoàng”.

Và sau cùng một em trai khác viết: “Em nhỏ ơi, em vẫn chưa sinh ra đời. Anh cầu mong em được sống trong một thế giới yên bình hơn, vì lúc này có quá nhiều người hung dữ, giết người khác cách dễ dàng, hoặc bắt cóc người ta chỉ vì muốn đòi nhiều tiền chuộc”.

Từ một vài dòng suy nghĩ và trí tưởng tượng rất sinh động của các em, chúng ta có thể hiểu thêm rằng, đối với các em, đứa trẻ, dù đang ở trong bụng mẹ, đã là một hiện hữu sống động và hoàn chỉnh, một thụ tạo nhỏ bé, đáng yêu, biết cảm nhận, thậm chí trở thành đối tượng của những cuộc trao đổi, trò chuyện.

Những vấn nạn từ cuộc sống hôm nay của nhân loại cũng phản chiếu trong những suy nghĩ của trẻ em. Trong tâm tình đơn sơ của trẻ nhỏ, các em mơ một “lối thoát” đơn giản. Chính điều suy nghĩ đơn giản của các em lại là lời mời gọi các bậc phụ huynh suy tư nhiều hơn về tương lai của con em mình. Xin đừng quên điều này: trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai; những chủ nhân nhỏ tuổi của tương lai hệ tại vào những gì họ được giáo dục từ phía các người lớn từ hôm nay.

Lê An Phong, SDB

Bài viết có tham khảo cuốn sách Il libro della famiglia. 

Come educare i nostri figli của Valeria Veronesi, ElleDiCi, Torino 1980

(Nguồn: fmavtn.org)