Đại Hội đồng thứ sáu của Thượng Hội đồng Giám mục đặc biệt về khu vực Amazon đã diễn ra vào chiều ngày 9 tháng 10 với sự hiện diện của Đức Thánh Cha Phanxicô. Thượng Hội đồng Gám mục về khu vực Amazon đang diễn ra tại Vatican cho đến ngày 27 tháng 10. 180 Nghị phụ Thượng Hội đồng đã có mặt trong Hội trường của Thượng Hội đồng.

Đại Hội đồng thứ sáu của Thượng Hội đồng Giám mục về khu vực Amazon (Truyền thông Vatican)

Bi kịch của vấn nạn buôn bán ma túy và những hậu quả của nó: đây chính là một trong những bài phát biểu chia sẻ vang dội vào chiều hôm qua tại Hội trường Thượng Hội đồng. Ở một số nơi thuộc khu vực Amazon, việc trồng cây coca đã tăng từ 12 nghìn lên 23 nghìn héc-ta. Điều này đã có một tác động tàn phá đối với sự gia tăng tội phạm cũng như sự biến động của trạng thái cân bằng tự nhiên của một vùng lãnh thổ ngày càng bị sa mạc hóa.

Đồng thời, hàng triệu hécta đất đang bị tàn phá bởi các đám cháy được ủy quyền và việc xây dựng các đập thủy điện. Điều này đã có một tác động rất mạnh đến môi trường của một số khu vực, làm thay đổi hệ sinh thái.

Vì lý do này, lời mời gọi đối với một cuộc hoán cải môi sinh là vô cùng cần thiết. Các tham dự viên trong Hội trường Thượng Hội đồng cho biết rằng Giáo hội phải trở thành tiếng nói tiên tri để chủ đề về một nền sinh thái toàn diện bước vào chương trình nghị sự của các cơ quan quốc tế.

Việc Hội nhập văn hóa và Truyền giáo

Trong các bài phát biểu khác của các Nghị phụ Thượng Hội đồng, họ trở lại với việc suy tư về sự cân bằng giữa việc hội nhập văn hóa và truyền giáo mời gọi chúng ta nhìn vào Mầu nhiệm Nhập Thể của Chúa Giêsu.

Mầu nhiệm Nhập Thể, trên thực tế chính là dấu hiệu tuyệt vời nhất của sự hội nhập văn hóa, bởi vì đó chính là việc Ngôi Lời của Thiên Chúa mặc lấy hình dáng của một con người để làm cho nó trở nên rõ ràng nơi tình yêu của Ngài.

Giáo hội đã được mời gọi để trở nên cụ thể hóa trong đời sống cụ thể, giống như cách các nhà truyền giáo tại Amazon.

Công nghị tính mang tính truyền giáo

Cụ thể, một bài phát biểu đã bày tỏ ý tưởng rằng Amazon trở thành một phòng thí nghiệm của công nghị tính mang tính truyền giáo thường xuyên vì lợi ích của cả những người sống trong khu vực và vì lợi ích của toàn thể Giáo hội. Sự nhấn mạnh cũng đã được đặt vào tầm quan trọng của tính chất liên văn hóa và việc làm nổi bật các nền văn hóa và dân số bản địa, nhằm giúp cho việc chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta.

Khó khăn của vấn đề ơn gọi và đường hướng của vấn đề ‘viri probati’

Vẫn tiếp tục về chủ đề truyền giáo, đã có cuộc trò chuyện về những khó khăn đối với ơn gọi Linh mục và Tu sĩ và các Nghị phụ Thượng Hội đồng đã suy xét về đường hướng của vấn đề ‘viri probati’. Các tham dự viên cho biết trong một phát biểu rằng đường hướng này sẽ làm suy yếu sự thôi thúc để các linh mục phải rời khỏi lục địa này để đến một lục địa khác cũng như rời một Giáo phận để đến một Giáo phận khác. Trên thực tế, các linh mục không “thuộc về bất cứ cộng đồng nào”, mà là “thuộc về Giáo hội”, và như vậy, có thể nói rằng họ được mời gọi để “phục vụ bất kỳ cộng đồng nào”.

Các tham dự viên nhắc lại rằng cần phải có một sự đào tạo tốt hơn cho các linh mục và đồng thời kêu gọi việc bình ổn hóa trách nhiệm của giáo dân, khác xa với chủ nghĩa giáo sĩ.

Tinh thần đạo đức bình dân

Một phát biểu khác tập trung vào chủ đề về tinh thần đạo đức bình dân, một khía cạnh của việc truyền giáo mà người ta không thể bỏ qua.

Đây chính là một trong những đặc điểm cơ bản của các dân tộc bản địa tại khu vực Amazon và do đó cần phải được quan tâm chăm sóc, như một kho báu phản ánh Chúa Giêsu Kitô. Từ đó nảy sinh ý tưởng rằng những biểu hiện của tinh thần đạo đức bình dân phải ngày càng được Giáo hội đồng hành, cổ võ và khuyến khích.

Thần học về Tạo dựng

Trung tâm điểm của Hội trường Thượng Hội đồng sau đó đã chuyển sang vấn đề Thần học về Tạo dựng, nơi mà Lời của Thiên Chúa với nhân loại cư ngụ. Dựa trên điều này, các nghị phụ Thượng Hội đồng phản ánh về tầm quan trọng của cuộc đối thoại quan trọng giữa thần học và khoa học – như thể việc bỏ quên công trình sáng tạo cũng đồng nghĩa với việc bỏ quên Đấng Tạo Hóa.

Tầm quan trọng của việc bảo vệ các quyền của người dân bản địa tại khu vực Amazon cũng đã được nhấn mạnh. Các tham dự viên cho biết rằng việc đối thoại với những người này là vô cùng quan trọng, giúp chúng ta coi họ như là những người đối thoại xứng đáng, được trao cho khả năng tự quyết định.

Vai trò của phụ nữ trong Giáo hội và xã hội

Các dự thính viên, các đại biểu và khách mời đặc biệt cũng đã có cơ hội phát biểu tại Đại Hội đồng lần thứ 6 của Thượng Hội đồng Giám mục. Có một vấn đề đặc biệt được nhấn mạnh đó chính là tầm quan trọng của việc phát huy vai trò của phụ nữ, mang lại giá trị cho vai trò lãnh đạo của họ trong gia đình, xã hội và Giáo hội. Phụ nữ là những người bảo vệ sự sống, những nhà truyền giáo, những người kiến tạo niềm hy vọng, làn gió ngọt ngào của Thiên Chúa và khuôn mặt từ mẫu của Giáo hội. Do đó, điều quan trọng đó chính là cần phải thừa nhận những phương cách mà những người phụ nữ tại Amazon loan báo Tin Mừng, bởi vì họ thường im lặng nhưng lại tham gia một cách rất nhiệt tình vào các hoạt động xã hội. Một lần nữa, các tham dự viên nhấn mạnh rằng công nghị tính phải được củng cố trong Giáo hội.

Đối thoại liên tôn và đại kết

Tầm quan trọng của việc đối thoại liên tôn cũng đã được nhấn mạnh trong Hội trường của Thượng Hội đồng. Hình thức này hướng tới sự tin tưởng và đồng thời xem những khác biệt như là những cơ hội. Một trong số đó chính là việc tránh xa sự thực dân hóa tôn giáo và trở nên gần gũi để lắng nghe và nhận thức về sự khác biệt.

Trọng tâm sau đó đã được chuyển sang việc đối thoại đại kết, nhấn mạnh tầm quan trọng của một con đường chung dành riêng cho việc bảo vệ các quyền của người dân bản địa – vốn thường là nạn nhân của vấn đề bạo lực – và vùng đất Amazonia đã bị tàn phá bởi các phương pháp khai thác hoặc canh tác tận diệt. Một lời loan báo chung về Tin Mừng có thể là một cách thức để chống lại những tội ác khủng khiếp này. Các tham dự viên cũng lưu ý rằng người Kitô hữu không thể im lặng khi phải đối mặt với tình trạng bạo lực và bất công mà Amazon và các cư dân của nó hiện đang phải đối mặt. Việc loan báo tình yêu của Thiên Chúa ở những ngóc ngách xa nhất trong khu vực đồng nghĩa với việc tố cáo tất cả mọi hình thức áp bức đối với vẻ đẹp của Tạo hóa.

Amazonia, một nơi chắc chắn liên quan đến tất cả mọi người

Các tham dự viên cũng cho biết thêm rằng Amazon chính là một nơi mà trong đó rất nhiều thách thức mang tính toàn cầu trong thời đại của chúng ta được thể hiện, những thách thức ảnh hưởng đến tất cả chúng ta. Sự đau khổ của các dân tộc Amazon, trên thực tế, xuất phát từ lối sống “hống hách”, mà trong đó sự sống được coi như là một thứ hàng hóa bình thường và sự bất bình đẳng ngày càng gia tăng. Thay vào đó, người dân bản địa có thể giúp chúng ta hiểu được sự kết nối của tất cả mọi thứ: sự hợp tác toàn cầu là hoàn toàn có thể xảy ra và vô cùng cấp bách.

Ví dụ của ĐTC Phanxicô

ĐTC Phanxicô cũng đã có bài phát biểu chia sẻ trong phiên khai mạc bằng cách chỉ ra những điều khiến Ngài ấn tượng nhất cho đến nay. ĐTC Phanxicô, người đã khởi đầu các công việc trong ngày bằng cách cầu nguyện cho “các anh chị em Do Thái” của chúng ta nhân ngày Lễ chuộc tội hoặc Lễ đền tội  (tiếng Hebrew: Yom Kippur), đã kết thúc ngày làm việc bằng cách cầu nguyện cho các nạn nhân của vụ tấn công nhằm vào giáo đường Do Thái ở Halle, Đức.

Minh Tuệ(theo Vatican News)